Mark Buck is voorzitter van het College van Bestuur van Verus, de vereniging voor katholiek en christelijk onderwijs, van primair onderwijs tot universiteit. Hun strategietraject onder de noemer De Nieuwe Vereniging is vorig jaar afgerond, dus nu kan hij ons vertellen of het werkt.
Mark Buck: “We stelden ons de vraag wat het betekent om een vereniging te zijn in deze tijd. Er leek een onterechte tegenstelling te ontstaan tussen wat wij ideëel doen en wat we aan dienstverlening doen. Door dit traject is het verbinden van leden met elkaar een belangrijk uitgangspunt geworden vanuit onze nieuwe verenigingsvisie Samen zijn, samen doen. Bij alle dingen die we doen, kijken we hoe we leden daar een rol in kunnen geven. Bij lobby, opleiden, interne bijeenkomsten, vieringen, altijd zijn leden betrokken. Dat zijn waardevolle trajecten, dat zijn de mensen voor wie we het doen en met wie we het doen.”
Wat zoeken leden
“Formeel zijn onze leden schoolbesturen. Tegelijkertijd beschouwen we ook schoolleiders, docenten leerlingen, studenten en ouders als onze doelgroep. We willen Verus meer als een beweging zien, we vertegenwoordigen 1,2 miljoen leerlingen. We zien bij de leden dat bij hen de vraag weer meer aan de orde is waar het voor staat dat we katholiek of christelijk zijn. In het onderwijs spelen nieuwe en bredere identiteitsvragen. Een school kan protestantschristelijk zijn, terwijl de meerderheid van de leerlingen een islamitische achtergrond heeft. We zien fusies tussen openbare en bijvoorbeeld katholieke scholen. Scholen vragen zich dan af: hoe geven we dan handen en voeten aan het willen omarmen van iedereen.”
Effect
Betekent Samen zijn, samen doen dan niet dat de leden weer meer werk op hun bordje krijgen? Buck: ”Je benoemt het natuurlijk niet zo. Er zijn leden die staan te springen om mee te denken of mee te doen. Maar daar zijn uiteraard verschillen tussen. Over het algemeen vinden leden het leuk om andere leden te ontmoeten, vooral buiten hun regio - binnen een regio zijn er al heel veel overleggen. Ze ervaren verandering door de nieuwe strategie. We hebben net een onderzoek laten doen en daar komt uit dat leden het waarderen, ze zien het en ze voelen zich meer gezien.”
Positie Verus
“Toen ik begon, ruim 5 jaar geleden, zagen we veel fusies tussen scholen en koepels van scholen. Het lidmaatschap werd wat minder vanzelfsprekend. Het leek of we moesten anticiperen op minder leden, maar dat is niet zo gegaan. Het is dus niet zo dat Verus het niet goed deed. We hebben te maken met veranderingen in de samenleving, de leden veranderen, zij zijn meer gewend om zelf over iets na te denken. We hebben – nog geen 20 jaar – te maken met het sectoraal georganiseerde werkgeverschap, zoals de po-raad en de vo-raad. En ook daarin zie je veranderingen. We overleggen tegenwoordig regelmatig met elkaar: hoe kunnen we elkaar versterken? De raden hebben het in dit onderwijsveld heel druk met hun kerntaken. Daarmee krijgen wij meer ruimte om mee te praten over de brede kwaliteit van het onderwijs.”
Toets
“Uiteindelijk is het belangrijkste dat onze visie Samen zijn, samen doen perfect werkt om alle activiteiten aan te toetsen. Het helpt niet alleen om te bepalen wat we doen, maar ook hoe we het doen. Wij vinden rituelen belangrijk en zo hebben we bijvoorbeeld in ons nieuwe kantoor kunstwerken gemaakt door leerlingen. Regelmatig komt er een langs om zijn of haar werk toe te lichten. Onlangs hebben we een documentaire gemaakt over de grote prestatiedruk voor leerlingen. In beeld zijn drie leerlingen uit po, vo en mbo, daardoor wordt het vraagstuk door de ogen van jonge mensen gezien. Niet mijn hoofd is in beeld of dat van wetenschappers. Je eigen hoofd op televisie is misschien wel vleiend, maar het gaat om de leden en de leerlingen.”
3 sleutels voor succes
Verus heeft ervoor gekozen om het strategietraject te doorlopen zonder adviseur van buiten. Door omstandigheden was er intern een zeer geschikte persoon om het te begeleiden. De sleutels voor het succes van het traject:
- Model: Een model kan je helpen om je vragen te ordenen. Wij hebben ons losjes gebaseerd op een bestaand model en daar onze eigen twist aan gegeven passend bij onze vereniging. We hebben onze vragen geordend in zes R’en: Richting, Ruimte, Relatie, Rol en Rituelen en Randvoorwaarden. Rituelen zijn voor ons belangrijk en die ontwikkelen we bewust.
- Tijd: Je moet er echt tijd voor nemen en mensen ervoor vrij maken.
- Visie: Wat ons echt geholpen heeft is om eerst na te denken over je verenigingsvisie. En het is dan belangrijk dat je die kan hanteren als toets: Samen zijn, samen doen werkt perfect om al onze activiteiten aan te toetsen.
Wil je meer weten over dit traject en ideeën uitwisselen met andere verenigingsprofessionals? Kom dan naar de kennissessie van Mark Buck tijdens het Verenigingscongres op 3 oktober. Klik hier voor meer informatie en om je ticket te reserveren.
