het belang van een vereniging in een crisis

Deze week een inkijkje in de werkzaamheden van algemeen directeur Gert Mulder van GroentenFruit Huis die de afgelopen tijd hoofdzakelijk in het teken stonden van de coronacrisis. Genoeg uitdagingen om mee aan de slag te gaan. De steunmaatregelen voor de voedingstuinbouw was het onderwerp dat boven aan zijn lijstje stond. Daarin ervoer Gert de meerwaarde van een vereniging, waarbij het belang van elke schakel in de sector telt, van import tot export, van foodservicespecialist tot producent. Volgens planning zou Gert na de Algemene Ledenvergadering op 13 mei a.s. afscheid nemen om zich te kunnen richten op andere activiteiten en los te komen van de dagelijkse verantwoordelijkheden. Maar kan Gert in deze crisistijd al afscheid nemen van GroentenFruit Huis én de groente- en fruitsector? 

Je hebt veel ervaring binnen de groenten- en fruitsector, maar de coronacrisis is ook voor jou een hele nieuwe ervaring. Wat is je eerste reactie?
Dit is de derde crisis in mijn loopbaan bij GroentenFruit Huis. Eerst hadden we de EHEC-crisis, enkele jaren later trok de Ruslandboycot een grote wissel op onze sector en nu de coronacrisis. Ik moet zeggen dat dit wel meteen de meest omvangrijke crisis is. Het heeft nogal een uiteenlopend effect op de groenten- en fruitsector. Dat binnen je eigen achterban zo veel verschillen ontstaan, dat heb ik nog nooit gezien. Bij het ene bedrijf kan het werk 'gewoon' doorgaan en andere bedrijven zijn volledig tot stilstand gekomen. Je ziet wel dat uiteindelijk iedereen de impact ervaart van de effecten van de crisis. Denk hierbij aan arbeid, beschikbaarheid en verschuivingen in het assortiment.

Wat ik ook voor het eerst zie bij een crisis, is dat we er als groenten- en fruitsector niet alleen voor staan. Dit is een crisis die, helaas, veel bondgenoten kent. Dit is niet leuk, maar het biedt ook perspectieven. De aandacht van de politiek is groot. Als ik dat vergelijk met de aandacht van de politiek die we kregen ten tijde van de Rusland boycot, is dat een wereld van verschil. De politiek heeft het voortouw genomen om het bedrijfsleven te steunen, we hebben korte lijnen met politici en worden gevraagd welke hulp we nodig hebben en effectief is.

Tegelijkertijd is de coronacrisis door de aard en omvang veel complexer. We kijken niet alleen naar de acute problemen, maar ook naar de langere termijn. Dit los je niet 1, 2, 3 op. De Nederlandse groenten- en fruitsector levert aan ruim 150 landen wereldwijd en importeert ook uit een groot deel van die landen. We worden met heel veel onzekerheden geconfronteerd. Deze crisis zal nog jarenlang sporen nalaten, zowel in de groente- en fruitsector als in de hele economie.

Wat is je rol binnen de werkgroep coronavirus van GroentenFruit Huis?
Als directie hebben Richard Schouten en ik de taken verdeeld. Richard doet de crisiscoördinatie en de woordvoering en heeft daarnaast voor o.a. de lobby veel contact met een groot aantal andere organisaties.

Ik sta aan de frontlinie als het gaat om de steunmaatregelen voor de tuinbouw, het contact met VNO-NCW, de politiek en alles wat er bij de steunmaatregelen komen kijken. In het begin ben ik ook enorm bijgestaan door een groep van CFO's van bedrijven uit de sector die mij op het goede spoor hebben gezet wat betreft de kredietverzekering, de NOW en de nadelige effecten in de sector.
Ik ben blij dat deze taakverdeling er is, zodat ik de belangen goed in kaart kan brengen en mijn aandacht goed kan richten op specifieke onderwerpen. 

Een groot en goed netwerk is essentieel in tijden van crisis, klopt dat?
Dat klopt inderdaad, daardoor konden we onze lobby snel inrichten en daar ben ik ons netwerk zeer dankbaar voor! We zaten boven op de belangrijke onderwerpen. GroentenFruit Huis wordt als professionele vertegenwoordiger van de sector zeer gewaardeerd. Het voelt erg goed als ik in teksten op kabinetsniveau mijn eigen teksten terug lees, mede dankzij de steun van onze achterban!

Welke onderwerpen stonden op je agenda de afgelopen weken?
Het onderwerp wat het hoogst op mijn agenda stond/staat is de extra steunmaatregelen voor de voedingstuinbouw. Hier hebben we als vereniging een belangrijke rol in kunnen spelen. Overige onderwerpen, die overigens ooknog steeds op mijn agenda staan, zijn de NOW-regeling die niet inspeelt op seizoenseffecten, het toepassen van de NOW regeling in werkmaatschappijen, het Borgstellingsfonds Garantie Kredietverzekeraars en de steunmaatregelen specifiek voor de tuinbouw, voor de voedingstuinbouw met name gericht op grote gevolgen in de foodservice. Ook maak ik overzichten van getroffen bedrijven, de wijze waarop de crisis zich ontvouwt en inschattingen van de schade. Dit is informatie die de ministeries bijvoorbeeld nodig hebben. En dit benadrukt ook gelijk het belang van GroentenFruit Huis als vereniging, anders hadden we nooit zo veel informatie op tafel kunnen krijgen.

Eigenlijk wordt tijdens zo'n crisis het belang van een vereniging extra benadrukt?
Dat klopt, het hebben van een vereniging is van groot belang. Vroeger hadden we product- en bedrijfschappen en betaalden we daar als sector voor, nu hebben we alleen nog het vrijwillige lidmaatschap van GroentenFruit Huis. Hoe belangrijk dat is bewijst zich nu. Als voorbeeld vergelijk ik onze sector met de sierteelt. De sierteelt heeft een veiling waarbij alle telers zijn geregistreerd. Bij de voedingstuinbouw ontbreekt dit. Dit is erg moeizaam in tijden van crisis en snelle informatievoorziening. GroentenFruit Huis heeft goed overzicht van de sector, dat word zeer gewaardeerd. Ik ben blij dat we daarin nu onze rol kunnen pakken.

Nog even over de steunmaatregelen voor de tuinbouw. Hoe is deze lobby verlopen en ben je blij met het resultaat (tot nu toe)?   
Ik ben zeer tevreden over het verloop van de lobby. Zoals ik eerder al aangaf heb ik ook hier heel veel steun gehad van mijn netwerk waardoor we snel konden handelen. Het is belangrijk dat we nu als volledig voedingstuinbouwcluster worden gezien en dat de steunmaatregelen daarop reageren. Het hele cluster wordt gezien als één, van producent en import, tot Nederlandse groothandel. Dat is uniek. De steunmaatregelen zijn voor iedereen, maar vooral voor bedrijven in de foodservice die het zwaarste zijn getroffen.

We mogen niet ontevreden zijn over de resultaten. Je krijgt niet alles, maar we zijn gehoord en de zaken zijn op de juiste plekken onder de aandacht gebracht. We waren er op tijd bij.

De komende tijd gaan we goed kijken naar de volgende fases. Samen met de VNO-NCW zijn er vier fases vastgesteld, die lopen van de acute zorg tot de herstelfase. Nu zijn we vooral bezig met maatregelen m.b.t. de liquiditeit. De volgende fase zal zich richten op herkapitalisatie en innovatie. Welke maatregelen zijn er nodig om het herstel het beste te kunnen bevorderen? We kijken vooruit. Een aantal markten zullen veranderd zijn door de crisis. Er vinden verschuivingen plaats in de kanalen en dit kan effect hebben op het assortiment. Daar moeten bedrijven goed naar kijken en innoveren om mee te bewegen. De foodservice heeft enorm bijgedragen aan innovatie in de afzet van groenten en fruit. Als deze schakel tot stilstand komt, wat gebeurt er dan?

Overigens wil ik graag toevoegen dat een aantal mensen een pluim verdient voor hun hulp en inzet. Dat zijn Jaap Bond, Niek Jan van Kesteren en Adri Bom. Zij hebben het verschil gemaakt en een aantal voorstellen van ons direct onder de aandacht gebracht van de minister. Dankzij deze structuur zijn we diep in het kabinet doorgedrongen. Ik heb het volgens mij al vaker gezegd in dit interview, maar ook dit is uniek.

Wat staat er de komende tijd nog op de planning voor de steunmaatregelen?
We zijn in nauw overleg met andere partijen, zeker binnen VNO-NCW. Welke kansen krijgen de bedrijven en welke bijdrage kunnen wij leveren? Als straks alles langzaam weer open gaat, moet dat op een verstandige manier gebeuren. De markt trekt weer aan, een aantal problemen zullen 'verdwijnen' en nieuwe doemen weer op. Dit heeft ook gevolgen voor de steunmaatregelen en de inzet daarvan. We bedenken met elkaar wat de verschillende scenario's kunnen worden. GroentenFruit Huis heeft hier een visie op gemaakt en deze gedeeld met het ministerie.

Er staat de komende tijd nog meer op mijn planning. De coronacrisis domineerde de afgelopen weken, maar mijn aandacht gaat ook weer uit naar andere lopende dossiers. Meer structuur, meer aandacht voor andere vraagstukken zoals de transitie van het pensioenfonds, de positie van de NVWA op lange termijn, kostenanalyses en natuurlijk de Brexit. Want die zou je bijna vergeten.

Even iets anders. Volgens mij is het nog geen tijd om afscheid te nemen van de sector?
Ik zou op de Algemene Ledenvergadering op 13 mei a.s. afscheid nemen van GroentenFruit Huis en de sector. Ik dacht dat Brexit mijn 'afsluiter' zou worden. Maar zoals het nu loopt, had ik mijn laatste maanden bij GroentenFruit Huis niet kunnen voorspellen. Mijn afscheid is omwille van continuïteit nog even uitgesteld. Deze beslissing was snel gemaakt. Ik heb 9 jaar ervaring en een netwerk opgebouwd, o.a. op internationaal gebied en met de overheid, maar ook heb ik veel kennis van de bedrijven en de sector. Dat kan ik nu maximaal inzetten. Ik ben blij dat ik dit nog kan doen en iets kan betekenen voor de sector.

Als de coronacrisis direct na mijn afscheid was geweest, dan was ik direct teruggekomen om mee te helpen en de branden te blussen. Dit wil niet zeggen dat de sector niet zonder mij kan, maar nu vertaalt de ervaring zich gemakkelijk uit. Ik kan de sector niet in de steek laten, zo zit ik als mens niet in elkaar. Deze situatie laat ook de goede samenwerking zien tussen Richard en mij, en ook met alle medewerkers van GroentenFruit Huis. We zijn een goed team!

De Algemene Ledenvergadering en mijn afscheid staan nu (voorlopig) gepland op 29 september a.s. Hoe we dit invulling gaan geven, daar gaan we de komende maanden goed over nadenken. Elkaar de hand schudden op een fijne samenwerking zit er waarschijnlijk nog niet in. Maar daar verzinnen we vast nog iets op!

Tot slot, heb je nog een persoonlijke boodschap  voor onze leden?
De groenten- en fruitsector is de mooiste sector die er is. Onze producten zijn nu en in de toekomst van groot belang. Meer dan ooit speelt gezond eten, goede weerstand en een gezonde leefstijl een belangrijke rol in onze samenleving. Daar zijn groenten en fruit een groot onderdeel van. Als sector hebben we een belangrijke rol en deze verantwoordelijkheid pakken we gezamenlijk op. Het is nu een zware tijd, maar ik heb de afgelopen 9 jaar veel mooie dingen gezien in het ondernemerschap in onze sector. Dit biedt veel perspectief voor de toekomst. Groenten en fruit staat altijd in het middelpunt van de belangstelling en zal altijd een belangrijke rol spelen in de (gezonde) samenleving.

Voor meer informatie:
GroentenFruit Huis
T: 079 - 368 11 13 
06 - 30 986476  
info@groentenfruithuis.nl