Activisten in rode hesjes, wapperende vlaggen, borden met leuzen: het lijkt op een doodgewone vakbondsactie. Maar de mensen die hier ‘Actie! Actie!’ scanderen zijn medewerkers van de FNV; de werkgever die het donderdag moet ontgelden is de vakbond zelf.
Op het grasveld voor het hoofdkantoor van de FNV in Utrecht is vandaag iedereen ongelukkig. Een rampscenario ontvouwt zich – even overzichtelijk als onvermijdelijk. De FNV is aan de ene kant een vereniging, die grotendeels leeft van de leden, en tegelijkertijd een bedrijf, met een directie en circa tweeduizend werknemers (1.650 voltijdbanen).
Het ledental loopt al jaren terug, het bedrijf geeft jaarlijks 24 miljoen euro te veel uit. De vereniging wil een sluitende begroting, de directie bezuinigt op het ondersteunende personeel en schrapt een op de vijf banen.
Maar dit is vakbondspersoneel.
En dus staat secretaresse Joke (62, ‘liever geen achternaam’) uit Rotterdam in een hesje te demonstreren tegen haar eigen directie. ‘Als ik mijn werk niet meer doe, moeten de juristen het zelf doen. En zij zijn veel duurder.’ Haar collega Naomi (46) vindt het onbegrijpelijk dat ‘hele volksstammen moeten vertrekken’ terwijl ‘niks wordt gedaan aan het afvoerputje’. De bond probeert nieuwe leden te werven, maar vergeet de huidige leden vast te houden, stelt ze.
Gezakt op eigen criteria
Anne Jan de Graaf, bestuurder van FNV Personeel, de bond binnen de bond, opent vanaf het podium de openbare vergadering. Deze bijeenkomst is protest en ledenraadpleging ineen. Hij doet wat hij als vakbondsman moet doen. En dat is het plan van de directie langs het 188 pagina’s dikke FNV-handboek leggen. Zijn conclusie: het bedrijf FNV zakt op vrijwel alle criteria die de bond FNV aan een werkgever stelt.
Financiële onderbouwing? ‘Is er niet.’ Continuïteit van het bedrijf? ‘Doet deze reorganisatie niks voor.’ Perspectief voor zo veel mogelijk werknemers? ‘Het antwoord is nee.’ De Graaf vat het directieplan samen als: ‘Er moeten gewoon werknemers uit, want jullie zijn met elkaar te duur.’ Wat de bond werkelijk nodig heeft: ‘Die honderdduizend leden terug die we zijn kwijtgeraakt.’
